Μια νέα κοινοπραξία επιστημόνων και εμπειρογνωμόνων με επικεφαλή το Κυπριακό Τμήμα Περιβάλλοντος, ένωσαν τις δυνάμεις τους στο πλαίσιο του νέου έργου “ACCEPT”, για την διερεύνηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ ατμοσφαιρικής ρύπανσης και κλιματικής αλλαγής συνδυάζοντας επίγειες ατμοσφαιρικές μετρήσεις και τα πλεον εξελιγμένα μοντελα προσομοίωσης της ατμόσφαιρας με σκοπό την καλύτερη αξιολόγηση σχετικών κινδύνων για τη δημόσια υγεία και την οικονομία της Κύπρου.
Το «ACCEPT» συντονίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Κύπρου, με την συνεισφορά της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας Κύπρου και το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας. Η κοινοπραξία συγκεντρώνει επίσης τρία Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Κέντρα Αριστείας της Κύπρου, το Κέντρο Αριστείας για την Κλιματική και Ατμοσφαιρική Έρευνα στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή (CARE-C / EMME-CARE) του Ινστιτούτου Κύπρου, το Κέντρο Αριστείας CERIDES (Center Of Excellence in Risk and Decision Sciences) του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και το Κέντρο Αριστείας ERATOSTHENES (Excellence Research Centre for Earth Surveillance and Space-Based Monitoring of the Environment) του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Η Κύπρος περιβάλλεται από τρεις ηπείρους και οι αέριες μάζες που προέρχονται από την κάθε μία έχει διαφορετικό αποτύπωμα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένης της ατμοσφαιρική σκόνης που προέρχεται από δύο από τις μεγαλύτερες ερήμους του πλανήτη. Ως συνέπεια, λόγω της θέσης της, η Κύπρος πλήττεται συχνά από κακή ποιότητα αέρα και αναμένεται ότι η κατάσταση αυτή θα επιδεινωθεί στο εγγύς μέλλον λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, της γεωπολιτικής αστάθειας και των ταχέως αναπτυσσόμενων πληθυσμών στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής.
Η κακή ποιότητα του αέρα είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για την Κύπρο, καθώς έχει εκτεταμένες επιπτώσεις τόσο στη δημόσια υγεία (λόγω πρόωρων θανάτων) όσο και στην οικονομία (λόγω αύξησης ιατρικών δαπανών και μείωσης της παραγωγικότητας). Ενδεικτικά, εκτιμάται ότι η θνησιμότητα λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Κύπρο φθάνει τα 800 περίπου άτομα ετησίως. Ωστόσο, η Κύπρος και η γύρω περιοχή δεν έχουν λάβει επαρκής προσοχής στα πλαίσια σχετικών διεθνών ερευνητικών μελετών για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ένας κύριος παράγοντας είναι ότι, μέχρι πρόσφατα, τα διαθέσιμα περιβαλλοντικά δεδομένα για την περιοχή ήταν ανεπαρκή, μη διαθέσιμα ή περιορισμένης ποιότητας.
Το έργο “ACCEPT” – που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2020 – στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων μέσω της προώθησης της επιστημονικής γνώσης σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Κύπρο. Στοχεύει επίσης στην παροχή μιας νέας και διευρυμένης βάσης δεδομένων ποιότητας αέρα για την Κύπρου, μέσω της καθιέρωσης ενός περιεκτικού προγράμματος ατμοσφαιρικής μέτρησης της ατμοσφαιρικής σκόνης της ερήμου, μέσω υπερσύγχρονων τεχνικών τηλεπισκόπησης LIDAR; της ανθρωπογενής ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε κυπριακές πόλεις με την χρήση νέων τεχνολογιών που βασίζονται στην χρήση ενός πυκνού δικτύου μικρών σε μέγεθος αισθητήρων ποιότητας αέρα; και τέλος, της διασυνοριακής ρύπανσης μεγάλης εμβέλειας στην Κύπρο με την χρήση μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων για την εξέταση των πρώτων χιλιομέτρων της ατμόσφαιρας. Στη συνέχεια, και σε συνδυασμό με τα δίκτυα ποιότητας καιρού και αέρα της Κύπρου, αυτά τα δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν για τη δοκιμή, τον περιορισμό και τη βελτίωση μοντέλων του γήινου συστήματος και της ποιότητας αέρα και κλιματικών προβολών για την περιοχή.
Μέσω των δραστηριοτήτων του, το έργο επιδιώκει να αξιολογήσει (μέσω υπολογιστικών προσομοιώσεων) διάφορες αποτελεσματικές στρατηγικές για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και τη μείωση της έκθεσης του Κυπριακού πληθυσμού στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Στοχεύει επίσης να συμβάλει σε μελέτες για την κλιματική αλλαγή στην περιοχή για την καλύτερη προετοιμασία ενάντιά σε συναφείς κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις και κινδύνους.
Το ACCEPT χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία μέσω των επιχορηγήσεων ΕΟΧ και της Νορβηγίας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τη συνεισφορά της Νορβηγίας σε μια πράσινη, ανταγωνιστική και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπη.
Για περισσότερες πληροφορίες ή απορίες, επικοινωνήστε με τη:
Δρ. Νικολέττα Κυθρεώτου
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος
Διεύθυνση: Λεωφόρος Οκτωβρίου 20-22, 28,
CY- 2414 Λευκωσία, Κύπρος
Τηλέφωνο: +357 22 408 947
Διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: nkythreotou@environment.moa.gov.cy